Born og nye medium

Nå har me våre inne i ein periode der me har lært mykje om born og nye medium. Dette har våre ein lærerik periode og eg kjem til å ta me meg mykje nyttig frå denne perioden.

Det som har vekka interessa mi mest er dette med nettvett. Ein kan aldri bli for forsiktig når ein er på nett og det er viktig å få denne bodskapen ut til elevane. Den dokumentaren me såg om han danske mannen som jobba som chat konsulent samstundes som han lurte unge jenter til å ha sex, var rystande. Eg er klar over at det skjer, men når eg ser slike ting klarer eg likevel ikkje og la ver å ta det innover meg. Det samme gjeld ”lommemannen” her frå Norge. Det er skremmande at ein mann skal kunna gjera så mange overgrep og gå fri så lenge før han skal bli tatt. Eg er frykteleg glad for at han har blitt tatt, og eg håper han får ein lang straff. Men det blir vell bare med håpet…

Me har lært mykje om digitale verktøy i denne perioden og det er bra. Eg trur det er viktig å få masse idear og kunnskapar om dette før me skal ut å undervisa. Det blir stadig satsa meir på IKT i skulen og det er derfor viktig at me kjenner til mange ulike måtar å benytta oss av desse ressursane på.
Det eg stiller meg litt kritisk til er nytten av alt me gjorde, men dette er nok heilt individuelt då folk på trinnet har så ulike forutsetningar for kva ein kan og ikkje kan. Kanskje dei timane med bruken av digitalt verktøy burde våre frivillig, då me allikavel jobba så pass for oss sjølv.

Me har lagt ein samansett tekst ut frå ei sjølvvald barnebok. Dette var kjempe interessant og her fekk me bruka den kunnskapen me har lært om digitale verktøy.
Revidert 29.04.08. Når me skulle laga den samansette teksten valte me å bruka Windows Movie Maker. Eg laga teksten min saman med Ane, og me hadde begge våre litt borti dette programmet frå før av. Me valte ei litt utradisjonell bok når me skulle laga den samansatte teksten. Ei bok som er ganske ny og som er skriven av ein norsk forfattar. Boka heiter "Svart kalv @ kvit snø", av Hans Sande.
Me fekk ikkje moglegheit til å visa den samansette teksten i praksis, noko som var litt dumt. Det var rett og slett ikkje tid til det. Det var så mykje anna som skulle skje når me var i praksis.

Me har våre 2 dagar i praksis for å læra om IKT i skulen. Den fyrste dagen var ikkje så lærerik for min del då me hadde sett det dei gjorde frå før, men den andre dagen var svært lærerik. Dette var mykje på grunn av at vårt opplegg ikkje gjekk heilt som det skulle :) Eg tykkjer det var lærerikt å knytta temaet opp mot praksis, då det er lettare å fortså når ein ikkje berre ser det på papiret.

Revidert 29.04.08.

Når me var i praksisperiode 3 hadde me stort fokus på bruken av IKT. Det var mykje av det me planla som ikkje gjekk slik det skulle. For ikkje å gjenta meg sjølv, er det mulig å lesa meir om dette i innlegget frå praksisperiode 3.
Eg trur det er viktig at me ikkje gir opp bruken av IKT for det om me møter ein del motstand. Eg har tru på at det bare vil bli betre og betre. Elevane i dag veks opp i eit samfunn aom er prega av IKT, og det er derfor viktig at dei har god kjennskap til dette.

Punktpraksis

Då har me hatt to dagar med punktpraksis. Det var kjekt å koma ut på skulen att og sjå at elevane ikkje har gløymd oss heilt :)

Den fyrste av dei 2 dagane skulle me berre observera skulen sin bruk av IKT i undervisninga. Me hadde 2 timar der elevane var innom fronter, skreiv litt i word og synte oss noko dei hadde laga om seg sjølv i power point. Då me hadde brukt ein del data når me var i praksis forrige gong var ingenting av dette nytt for oss. Vår klasse ved Langland skule er flinke til å bruka IKT i undervisninga. Dei legg stor vekt på å nytta seg av dette hjelpemiddelet når dei er så heldige å ha det tilgjengelig. Me var ganske uheldige med at dei neste 3 timane skulle dei ha kunst og handverk, så då blei det ikkje meir IKT på oss. Men i og med at me har hatt ein del IKT med dei i forrige praksisperiode gjorde det ikkje så mykje.

Den andre av dei 2 dagane skulle me ha eit eige opplegg. Me hadde fått fri i pedagogikken til å jobba med eit opplegg og me trudde me kom godt forberedt til timane. Me skulle ha 4 timar IKT undervisning med elevane.
Me hadde fått låna pc-ar frå 1 klassingane så me hadde ein pc til kvar elev. Me skulle læra elevane og setja saman ein liten filmsnutt i Windows Movie Maker, og me hadde på førehand sjekka med skulen at dei hadde dette programmet. Men då me var klar til å lasta ned filmsnutten, som me på førehand hadde gjort klar og lagt ut på fronteren deira, viste det seg at skulen ikkje hadde kapasitet til at så mange lasta ned på ein gong. Me hadde me ein cd me filmsnutten på som backup, men pc-ane til skulen hadde sjølvklart ikkje lov til å akseptera ukjente cd-ar. Me sto derfor der uten nokon filmsnutt. Det var då praksislæraren vår redda oss, for ho hadde lagt ut bilder frå leirskulen som var tilgjengelige for alle. Me kunne derfor bruka desse bildene til å laga ein biletserie med lyd og tekst til i Windows Movie Maker. Me fekk også koma litt innpå lovar og reglar i forhold til plagiering då det var mange elevar som ville bruka musikk i frå nettet i biletserien sin. Eksempel musikken på pc-ane er ikkje akkurat til å skryta av.

Me fekk her erfara at ting ikkje alltid går etter planen, men me var heldige å klarte og komma oss ut av denne krisa.
På slutten av dagen hadde me ei fin oppsummering me praksislæraren vår, og ho var heldigvis nøgd med korleis dagen enda opp, trass i dei problema me kom opp i.

Eg håper me får mange moglegheiter til å benytta oss av IKT i neste praksisperiode. Det er eit spanande verktøy som det berre kjem større og større moglegheiter med.

Revidert 29.04.08.

Når me skulle ut i punktpraksis med fokus på IKT fekk me sjølv velga kva me ville gjera. Praksislærarane våre la ikkje nokon begrensingar. Grunnen til at me valgte å jobba med Windows Movie Maker var at neste gong me skulle i praksis skulle elevane jobba med eit prosjekt om Unge og Rus. Dette prosjektet skulle slutta med eit ferdigt produkt som elevane skulle visa fram til foreldra sine. Eit av desse produkta kunne vera ein filmsnutt. Me ville derfor visa elevane litt om denne type prosjekt, slik at dei hadde noko grunnlag for å velga eller velga vekk denne typen.
Elevane syntes det var kjekt å læra om Windows Movie Maker, sjølv om det ikkje blei heilt som planlagt. Dei var flinke, og dei forstod alt me ville læra dei. Det er ein flink gjeng me har hatt i praksis :)

Digitale verktøy

Desse timane var i hovudsak lagt opp til at me som studentar skulle jobba på eiga hand. Det er heilt greit for meg at me ikkje alltid har førelesningar, men eg trur eg personleg kunne fått lika mykje ut av denne økta heime som det eg gjorde på skulen.

Men når me fyrst var på skulen og jobba med dette temaet var det jo interessant. Eg kunne litt om Windows Movie Maker frå før, men animasjon- og cartoonprogramma var nye for meg. Det var forholdsvis enkle program å forstå, så det gav ikkje dei største utfordringane, men det er heilt klart program som kan vera kjekke for elevane og jobba med.

Trygg på Internett

Lover og reglar på Internett er svært omfattande. Eg har alltid vært klar over at det er enkelte ting ein ikkje kan bruka Internett til, som for eksempel å lasta ned musikk eller filmar, men eg har aldri visst at det er så strengt som det faktisk er. Det er blant anna ikkje lov å klyppa og lima frå tekstar som ligg på nettet, sitera nokon utan å oppgi kilde eller bruka andre sine tekstar i for eksempel undervisning.

Heilt frå barnaskulen har eg våre vant me klypp og lim metoden og det er aldri nokon som har sagt til meg at det er ulovleg. Det var fyrst no på høgskulen eg høyrde om at dette ikkje er lov. Det tykkjer eg er for gale.

Eg tykkjer det er viktig å fokusere på kva som er rett og gale å gjera på Internett allereie frå fyrste dagen elevane er på nett. Ein kan ikkje byrja for tidleg med dette, ein rekk ikkje å læra seg dårlege uvanar på nettet viss ein kjenner reglane heilt frå byrjinga av.

Eg tykkjer dette med plagiering kanskje er litt strengt. Når ein legg noko ut på nettet ligg det åpent for alle, det veit ein jo, då burde ein kunna bruka det som blir lagt ut så lenge ein ikkje kallar det sitt eige. Men det er bra at me har lovar og reglar som beskytter det folk legg ut på nettet. Det er mykje lærerikt å finna på nettet, å det hadde våre synd dersom ein ikkje lenger kunne benytta seg av den fantastiske ressursen Internett faktisk er.

I denne økta tok me opp noko anna som eg meiner er endå viktigare en åndverkslova, nemleg nettevett og då kanskje spesielt i forbindlese med chatting.

I dag er det utruleg mange ungdommar som er inne å chattar på nettet. Det er selvfølgelig kjekt å prata med venner og kjente, men det er ikkje fullt så kjekt å prata med gamle menn og kvinner som utgir seg for å vera ungdommar. Det er mange overgriparar som finn sine offer gjennom nettet, og det er skremmande å tenkja på kor lett ungdommane trør i desse fellene.

Eg for min del trur ikkje me kan få sagt det nok gonger til ungdommen at dei aldri må oppgi personlege opplysningar til folk over nettet. Ein skal også vera forsiktig med å leggja ut personleg informasjon når ein registrerer seg på dei ulike sidene, då det mange plasser er mogleg for andre å henta fram denne informasjonen.

Dess fortare ein byrjar med nettvett reglar dess betre er det. Eg gjentar meg sjølv litt frå tidligare når eg seier at ein bør byrja med bettvett frå dag 1 når elevane byrjar å bruka nettet. Ein kan ikkje få sagt det nok gonger kor viktig det er med nettvett reglar.
Eg trur det er viktig å få til eit godt samarbeid med heimen om nettvett reglar, då det i hovudsak er i heimen elevane chattar.

Det er mange gode sider ein kan gå inn på for å få tips og informasjon om korleis ein skal handtera saker som nettvett. Eg trur det er lurt at alle gjer seg kjent med desse sidene, og eg er glad for at Birgit gav oss tid til å gå inn å sjå på desse sidene.

Når me satt og jobba med nettvett reglar og kikka på desse sidene fann mi praksisgruppa ut at me ville oppretta ein chat på sol si chatte side. Me kalla oss bare for ”linn” og etter 15 min var det fleire menn som var inne å chatta med oss. Det kom mange slags grisete kommentarar, det var til og med ein som lurte på om me ville sjå han kosa med seg sjølv på webcamera! Og då hadde ikkje me sagt noko upassande i det heila.
Eg visste det var gale, men ikkje så gale!

Animasjon og bilethandsaming

Animasjon og bilethandsaming er eit vikitg tema då det kjem klart fram at bruken av digitale verktøy er eit av dei 5 grunnleggjande dugleikane i LK06. Det er derfor viktig at me som lærarar kan dette når me kjem ut i skulen. Det er mange lærarar i dag som kjem frå den ”gamle” skulen og desse prioriterar ikkje bruken av IKT. Derfor er det bra at me som kjem nyutdanna ut i skulen kan læra både elevane og dei lærarane som ikkje kan så mykje med data litt om bruken av IKT.

Animasjonar er noko som er morosamt, og eg trur heilt klart at elevane kan få mykje utbytte av å driva på med det i undervisninga. Ein kan bruka det til mykje, i ein kommantar Birgit har gitt i bloggen skreiv ho: ”Ser ein i høve til LK06, så er det m.a. i natur- og miljøfag (fysikk, kjemi men og i andre fag) ein del av faget å kunna bruka animasjonar og simuleringsprogram (laga sjølv om ein ikkje finn noko ferdig) til å vise fenomen og biologiske samanhengar”.Dette er gode eksempel på kva ein kan bruka animasjon til. Elevane kan for eksempel også laga sine eigne animasjonar til å vise biologiske samanhengar eller animasjonar til bruk i anna undervisning.

Revidert 29.04.08.

Eg har fått forespørsel om å leggja ut animasjonen min i bloggen. Eg var ikkje på skulen den dagen me hadde denne økta, og eg har derfor ikkje fått laga meg ein animasjon.
Når det gjeld plakaten min har eg ikkje den lagra nokon plass. Eg har hatt problem med datamaskina mi, og eg har derfor mysta ein del ting...
Så eg har dessverre ikkje så mykje å leggja ut her.

Turdag - Oppsummering av praksis

Eg var ikkje med på denne dagen, men eg tykkjer det var eit bra opplegg av Birgit. Det er alltid kjekt å komma seg litt vekk frå det vante miljøet på høgskulen. Det sosiale er også viktig. Eg må innrømma at eg meste ikkje kan namnet på nokon i B klassen, noko som er synd då me faktisk ofte er i lag i timane. Kanskje me skulle hatt ein felles klassefest ein gong?

Praksisperiode 2

Denne praksisperioden var mykje meir lærerik enn den perioden me hadde om observasjon. I denne praksisperioden skulle me prøva oss på undervisning. Dette grua eg meg litt til på førehand, men når eg fyrst var komen i gang gjekk det bra.
Eg har hatt stort utbytte av at me som praksisgruppa har jobba i lag med all planlegginga. Det har våre kjempe greit å få diskutert litt fram og tilbake om kva me trudde kom til å fungera. Det er mykje ansvar som ligg i undervisningsplanlegging, og det er greit å ha nokon å støtta seg på når ein er ny i gamet.

På slutten av kvar dag hadde me ei oppsummering av dagen me våre praksislærarar. Dette var svært nyttig. Dei kom med masse gode tips, men eg syns dei kunne våre litt meir kritiske. Det er tross alt det me lærar mest av.
Etter at oppsummeringa var over fekk mi gruppa lov å gå på høgskulen å jobba med videre planlegging. Dette var det ikkje alle dei andre gruppene som fekk lov til, men eg meiner det bør vera opp til kvar enkelt praksislærar korleis dei velger å gjera det. Men eg kan jo forstå at nokon reagerte litt på det dersom dei trudde me fekk fri, men me jobba vidare på høgskulen til endt arbeidsdag og ofta lengre en det òg. Grunnen til at me fekk gå på høgskulen var at me ikkje fekk komma på nett på Langeland med våre eigne pc-ar.

I løpet av perioden fekk me prøva oss på mykje undervisning, og me fekk erfara kor viktig det er med ein plan B. Me fekk for god tid i ei KRL økt, men me klarte å henta oss inn med diverse diskusjonar. Det hadde våre mykje betre dersom me hadde hatt ein liten quiz om temaet me hadde hatt om i timen, eller noko lignande, liggande på lur.
Men det er for å læra me er i praksis, og for å kunna læra må ein kunna gjera feil.

Det har våre ein kjempe lærerik periode. Eg føler eg lærer mykje meir om lærarrollen når eg er i praksis, en det eg gjer på høgskulen. Derfor tykkjer eg me kunne hatt ennå meir praksis en det me faktisk har.

Eg gler meg til neste praksisperiode :-)

Undervisningsplanlegging

Undervisningsplanlegging er eit vikitg tema, som me heilt klart kjem til å få stor bruk for i tida framover. I denne økta me Åshild lærte me blant anna om 10 teser for god undervisning, didaktikk og KAMPVISE prinsippa.

Dei 10 tesene for god undervisning meiner eg alle lærarar bør ha framføre seg på pulten. Det er viktig at desse krava blir oppfylte.
For eksempel seier punkt nummer 6 noko om lærarens individuelle støtte til enkelt elevar. Dette er eit viktig punkt, då alle elevar treng støtte og veiledning. Alle elever treng både ris og ros, men det er viktig at den delen med ros er betydeleg større en den delen med ris. Dersom ein bare kritiserar ein elev er sannsynligheita for at eleven vil utvikle dårleg sjøvbilete stor. Som sagt er det viktig at ein gir mykje ros, men like viktig er det at denne rosen er ekte.

Didaktikk betyr læra, undervisa eller klårgjera. Når ein skal undervisa er det viktig å sjå på økta som ein heilhet. Det kan derfor vera nyttig å bruka stikkorda Kva, kvifor og korleis. Dersom man har desse stikkorda i bakhovudet vil det vera lettare å setja opp ein plan for ei økt. Kva skal økta handla om, kvifor har ein gjort dei vala ein har gjort og korleis skal ein tilretteleggja undervisninga.

KAMPVISE prinsippa kan hjelpe oss å ha fokus på elevane, som trass alt er det viktigaste.

M – Motivere. Å gi elevene lyst til å læra er viktig, ein kan vekke lærelysten til elevene ved å å ta tak i noko som interesserer elevane. Dette vil vekke nysgjerrigheita deira.
A – Aktivisere. Å få elevane til å delta aktiv er ein viktig forutsetning for oppnå læring.
K – Konkretisere. For mange elever er det lettare å forstå ting dersom dei får konkrete
eksempel. Ting som kan brukast til konkretiserting kan vera bilder, modellar og eksempel.
V – Variere. Å variere arbeidet gir elevane noko å strekkje seg etter. Det er viktig at ein ikkje gror fast i ein retning.
I – Individualisere. Her inngår tilpassa opplæring. Ein må kunna tilpasse lærestoffet til kvar enkelt elev.
S – Samarbeide. Godt samarbeid mellom lærar og elev gjer at eleven kan komma med ting ein er usikker på og treng hjelp til. Det er då lettare for læraren å leggja opp eit variert opplegg.
E – Evaluere. Å kunna evaluera sitt eige arbeid er viktig. Ein må kunna vera ærleg med seg sjølv om kva som fungerte og kva som ikkje fungerte for at ein skal kunna bli betre.

For meg vil det heilt klart vera lettare å leggja opp undervisninga når eg har gode hjelpemiddel å gå ut i frå.
Diamantskjema er eit hjelpemiddel som gjer at ein lett kan få oversikt over kva ein skal gjera til ei kvar tid. Eg tykkjer det er lurt å ha diamantskjema framføre seg når ein underviser, då er det lett å sjå på arket å henta seg inn igjen dersom ein er på veg ut på viddene.
Det er lurt og alltid ha ein plan B når ein har undervisning. Dersom ein ser at ein har for mykje tid eller at opplegget rett og slett ikkje fungerer er det bra å kunna slå over på ein plan B. Det fungerar som regel ikkje å improvisera slike gonger.

Revidert 29.04.08.

Den didaktiske relasjonsmodellen blei utvikla av Bjørndal og Lieberg. Med denne modellen ønska dei å gi lærarar ei forståelsesramme og eit reiskap dei kunne ta i bruk for å planleggja, analysera og forbetre si undervisning.

Den didaktiske relasjonsmodellen består i dag av 6 faktorar:

- Mål
Det viktigste med målet er for eksempel ikkje å gå gjennom mest mogleg fagstoff, men kva elevane faktisk har lært. For å få meiningsfylte mål, må det alltid vera elevane si læring det blir set mål ut i frå.

- Innhald
Heng saman med målet. Innhald handler om kva arbeidet i skulen skal dreia seg om. Det er tri forhold som kan leggja premissar for innhaldsutvelging: faga sin eigenart, samfunnet sine interessar og elevane sine behov.

- Læreforutsetningar
For å kunna planleggja på ein kreativ og fleksibel måte treng læraren kunnskap om elevane, elevane sine interesser og evner.

- Rammefaktorar
Forhol som på ulikt vis begrenser eller muliggjer undervisning og læring. Eksempel på det kan vera rammefaktorar gitt frå myndigheitene eller andre som er meir uklare, som tid, skulebøker, lokalmiljø, o.l.

- Læringsaktivitetar
Den aktiviteten som føregår i læringssituasjonar. Her kan ein setja in KAMPVISE prinsippet.

- Vurdering
Skal vurdera om elevane har oppnådd det dei skal, skal støtta elevane si læring og bidra til at læring skjer på eit nasjonalt nivå.

Eg har brukt diamantskjemaet som Langeland skule har utarbeida når eg har planlagt undervisning. Dette diamantskjemaet er basert på den didaktiske relasjonsmodellen. Eg har hatt stort utbytte av dette skjemaet. Eg har brukt det til å planleggja undervisninga, når eg har undervist og når eg har evaluert undervisningsøkta. Det er heilt klart med på å gi ei god oversikt over den enkelte undervisningsøkta. Skjemaet har gjort at det har våre lettare å fokusera på det som er viktig i forhold til økta, på kva eg ønskjer å leggja fokus på.

Til slutt vil eg ta med at det er elevane si læring og oppleving av læring som er det viktigaste.

Ajour med bloggen

Det er ikkje til å stikka under stolen at eg treng å komma ajour med bloggen. Eg har no jobba med ein del innlegg, og håper eg no skal greie å holde meg ajour med blogginga framover! :)